Ik ben zwanger, moet ik nu anders eten?

Wat je eet en hoe anders dat is dan ‘normaal’ tijdens je zwangerschap hangt samen met de normale groei van een embryo. Op een simpele manier legt voedingsdeskundige Amy het uit in de blog.

Ik ben zwanger, moet ik nu anders eten?

Wat belangrijk is om eerst te bespreken is de groei van het embryo (wat na 11 weken een foetus genoemd wordt). Het begint met een spermacel en een eicel. Ook al is een eicel een van de grootste cellen van het vrouwelijke lichaam, het blijven minuscule afmetingen. Dit samen groeit uit tot een embryo, maar zelfs met 11 weken is deze nog maar zo groot als een kever.

Ook al groeit de embryo relatief snel, het heeft nog weinig energie nodig als je het vergelijkt met een volwassen mens. Het gaat eigenlijk maar om een paar calorieën. Daarom hoef je je in het eerste trimester niet druk te maken om meer te gaan eten. Ook is het mogelijk dat je misselijk bent en moet overgeven. Als je dat hebt, is het mogelijk dat je zelfs calorieën “verliest”. Gelukkig zorgt je lichaam dat de energie die nodig is naar het embryo gaat. Dus ook al zou je 3 kg afvallen in het eerste trimester, dan is er nog steeds geen man over boord.

Wel is het eerste trimester een relatief kritieke periode in vergelijking met de 2 opeenvolgende trimesters. Daarom wordt het sterk aangeraden om alcohol, sigaretten en andere stimulerende middelen niet meer in te nemen.

Op calorieën (kwantiteit) hoef je dus niet direct te letten en je moet stimulerende middelen laten staan. Wel is het belangrijk om steeds meer op de kwaliteit van je voeding te letten. Jouw baby eet wat jij eet (indirect), want de baby krijgt zijn of haar voeding via de placenta binnen. Jouw bloed met voedingsstoffen gaat via de placenta naar de baby en van de baby weer terug naar de moeder.

Zie de placenta als een snelweg met grenscontrole wat leidt naar een land in ontwikkeling (embryo). De politie bepaalt wat wel en niet binnenkomt. Zo “beschermt” de politie het land tegen bepaalde microben en substanties. Maar omdat het land in ontwikkeling is, heeft het bepaalde substanties juist weer nodig. Alle vitaminen en mineralen “mogen door de grenscontrole”.

Van sommige substanties is juist extra veel nodig. Zo zitten er vele foliumzuur “ontvangers” bij de grenscontrole. Er is bij de ontwikkeling van het embryo namelijk veel folaat (foliumzuur) nodig. Dit geldt ook voor vitamine D en DHA (omega-3). Van deze drie is foliumzuur het belangrijkste in de weken voor de zwangerschap en de eerste weken van de zwangerschap. Omdat het lastig is de juiste hoeveelheden uit de voeding te halen, wordt hiervoor suppletie aangeraden.

Vanaf 11 weken noemen we “jouw baby in ontwikkeling” geen embryo meer maar een foetus. De foetus groeit en heeft ook steeds meer energie en voedingsstoffen nodig. Over het algemeen regelt je lichaam dit uit zichzelf, maar vitamine D en DHA worden steeds crucialer. Vitamine D is onder andere belangrijk voor de ontwikkelingen van de botten bij de baby. Het zorgt dat de calcium goed wordt opgenomen en onderdeel wordt van de botten van de baby.

Omdat calcium zo belangrijk is, is je lichaam zo slim dat het “optimaal calcium gaat gebruiken”. De calciuminname van de moeder wordt hierbij geoptimaliseerd zodat het genoeg is voor moeder en kind. Als de calcium inname van de moeder juist is, dan is extra calcium suppletie niet nodig. Vitamine D is wel nodig en daarom wordt suppletie tijdens de zwangerschap aangeraden.

De hersenen ontwikkelen ook steeds sneller, daarom is het omega-3 vetzuur DHA belangrijk. Zeker in het derde trimester, als de hersenen in een snel tempo zich voorbereiden op de “buitenwereld”.

In de loop naar het tweede trimester worden extra vitamine D en DHA steeds belangrijke. Ook gaat de energiebehoefte omhoog en wordt er rond het tweede trimester een extra calorie inname van ongeveer 200 calorieën aangeraden, wat oploopt naar ongeveer 300 extra calorieën in het derde trimester. Hiervan is 1,1 gram eiwit/kg/dag (dit is ongeveer de hoeveelheid eiwit van een glas melk) aanbevolen.

We kunnen dus concluderen dat in de loop van de zwangerschap je steeds meer calorieën nodig hebt. Dit is maximaal rond 300 calorieën (een pistolet met zalm extra bijvoorbeeld). Ook beweegt de moeder vaak minder in de laatste weken. Dus je eet eigenlijk nooit voor twee!

Voor de ontwikkeling van de baby optimaliseert het lichaam zich, om te zorgen dat de baby genoeg voedingstoffen binnenkrijgt. Als het dieet van de moeder gevarieerd en gezond is, geldt dit ook zo voor de baby. Wel zijn er dus een paar voedingsstoffen om rekening mee te houden, zoals ijzer en calcium. Met een juiste inname van zuivel en vlees is het over het algemeen niet nodig je druk te maken over suppletie van calcium en ijzer! Wel is vaak extra vitamine D en foliumzuur nodig. DHA, het omega-3 vetzuur is ook belangrijk voor de ontwikkeling van de ogen en de hersenen en daarom is het belangrijk dat zwangere moeders op deze inname letten, waarbij suppletie garandeert dat de moeder de juiste hoeveelheid binnen krijgt.

Tijdens jouw zwangerschap heb jij invloed op de gezondheid en de ontwikkeling van je baby. Je lichaam regelt veel zelf, maar jij kan dit proces optimaliseren! Een gezonde moeder, een gezonde baby!

Misschien vindt je dit ook interessant: Wat moet ik eten als ik borstvoeding geef?