Kan te veel vitamine D kwaad?

Vitamine D is belangrijk voor sterke botten, tanden, spieren en het afweersysteem. Afhankelijk van de leeftijd en behoefte is een inname tussen de 10 tot 20 microgram (µg) vitamine D3 per dag aangeraden. Voor iedereen geldt een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 10 microgram vitamine D. Alleen mensen van boven de 65 moeten 20 microgram per dag binnen krijgen. Er is geen Algemene Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vastgesteld door de gezondheidsraad.

Het Voedingscentrum maakt onderscheidt tussen drie leeftijdsgroepen: 

1. Voor de leeftijdscategorie 0-4 jaar geldt een streefwaarde van 30-50 nmol/l en dit kan bereikt worden met dagelijkse suppletie (inname) van 10 microgram per dag.
2. Voor de leeftijdscategorie 5-64 jaar geldt een streefwaarde van 50-75 nmol/l en dit kan bereikt worden met dagelijkse suppletie (inname) van 10 tot 20 microgram per dag.
3. Voor mensen ouder dan 65 jaar geldt een streefwaarde van 75-100 nmol/l en dit kan bereikt worden met een dagelijkse suppletie (inname) van 20 microgram per dag.

Uit onderzoek van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit blijkt dat het aantal mensen in Nederland dat meer vitamine D inneemt dan de veilige maximale inname zeer klein is (minder dan 0,1 procent). Het onderzoek heeft wel ontdekt dat er supplementen in omloop zijn die meer vitamine D bevatten dan volgens de wet is toegestaan. Deze supplementen met een te hoge dosering worden vooral via internet aangeschaft. 

Als je langere tijd te veel vitamine D binnenkrijgt, kun je nadelige bijwerkingen krijgen, zoals: misselijkheid, spierverslapping, uitdroging en verlies van eetlust. In het ergste geval treedt er schade op aan bepaalde organen, zoals je hart, nieren en bloedvaten. 

Dit is de aanvaardbare bovengrens voor inname van vitamine D volgens het Voedingscentrum:

• 100 microgram (µg) per dag voor volwassenen en kinderen van 11 t/m 17 jaar
• 50 µg per dag voor kinderen van 1 t/m 10 jaar
• 25 µg per dag voor kinderen jonger dan 1 jaar

Internationale normen van vitamines en mineralen willen nog wel eens verschillen, waardoor onduidelijkheid ontstaat over de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) en aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van een bepaald vitamine of mineraal. Om die reden hebben we de richtlijnen van Europa, Amerika en Groot Brittannië naast elkaar gelegd. 

EFSA (EU): De Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) geeft aan dat wanneer mensen lange tijd heel veel vitamine D innemen, dit schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Er kunnen dan nierstenen ontstaan en kalkafzetting rondom organen en weefsel plaatsvinden. Om die reden adviseert de Europese voedselveiligheidsautoriteit om voor volwassenen maximaal 100 microgram vitamine D per dag in te nemen. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat een voedingssupplement maximaal 25 microgram mag bevatten. 

The National Institutes of Health (US): The National Institutes of Health (NIH) beveelt een gemiddelde dagelijkse inname aan van 400-800 IE aan, of 10-20 microgram per dag. Dit staat gelijk aan de Nederlandse richtlijnen. 

Het NIH geeft aan dat aan dat consumptie van te veel vitamine D schadelijk zijn. Zeer hoge vitamine D-waarden in het bloed (hoger dan 375 nmol/L) kunnen misselijkheid, braken, spierzwakte, verwardheid, pijn, verlies van eetlust, uitdroging, overmatig plassen, dorst en nierstenen veroorzaken. Even ter vergelijking: Een acceptabele waarde van vitamine D3 in het bloed wordt vastgesteld tussen de 20 en 30 nmol/l voor volwassenen.

Extreem hoge vitamine D-waarden kunnen nierfalen, een onregelmatige hartslag en zelfs de dood veroorzaken. Hoge niveaus van vitamine D worden bijna altijd veroorzaakt door het consumeren van overmatige hoeveelheden vitamine D uit voedingssupplementen. Ook geven zij aan dat je niet te veel vitamine D kan krijgen van de zon omdat je huid de hoeveelheid vitamine D die het maakt beperkt.

De aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) voor vitamine D staat hieronder weergeven:

NHS (UK): Het NHS adviseert om niet meer dan 100 microgram (4.000 IE) vitamine D per dag te nemen, omdat dit schadelijk kan zijn. Dit geldt voor volwassenen, waaronder zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, ouderen en kinderen van 11 tot en met 17 jaar. Kinderen van 1 tot 10 jaar mogen niet meer dan 50 microgram (2.000 IE) per dag krijgen. Zuigelingen jonger dan 12 maanden mogen niet meer dan 25 microgram (1.000 IE) per dag krijgen.

Conclusie

Kijkend naar wat verschillende internationale en nationale gezondheidsorganisaties adviseren over de vitamine D inname kunnen we concluderen dat ze dezelfde richtlijnen (ADH en ADI) aanhouden als in Nederland. Wij adviseren een dagelijkse  vitamine D inname van tussen de 10 tot 20 microgram (afhankelijk van de leeftijd en behoefte). Meer is niet beter en kan zelfs in grote mate schadelijk zijn. Ben je bang dat je niet voldoende vitamine D binnenkrijgt? Door genoeg buiten te zijn, kun je een tekort aan vitamine D voorkomen. Zit je de hele dag binnen, of heb je simpelweg geen tijd om voldoende zonlicht mee te pakken dan kunnen NewDay supplementen een uitkomst bieden om toch voldoende vitamine D binnen te krijgen. Houdt rekening mee dat in de wintertijd de dagen korter worden, je dus minder wordt blootgesteld aan daglicht en je daarom de bootst van vitamine D altijd kan gebruiken. Klik hier voor meer informatie. 

Bronnen:

1. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine
2. d.aspx)https://www.zorgwijzer.nl/zorgwijzers/vitamine-
3. dhttps://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-Consumer/https://www.zorgwijzer.nl/wp-
4. content/uploads/Balvers-2015.pdfhttps://www.rivm.nl/nieuws/mogelijkheden-voor-hogere-
5. vitamine-d-inname-door-risicogroepen